Kritik Kimyasallar İttifakı

Türkiye İhracatçılar Meclisinden alınan yazıda, 

Ticaret Bakanlığından alınan yazıya istinaden, Avrupa Komisyonu tarafından 28 Ekim 2025 tarihinde Kritik Kimyasallar İttifakı’nın (Critical Chemicals Alliance - CCA) resmen kurulduğunun açıklandığı bildirilmektedir. Söz konusu İttifak’ın, 8 Temmuz 2025’te kabul edilen Kimyasallar Eylem Planı kapsamında oluşturulmuş olduğu, Avrupa kimya sanayisinin rekabet gücünü, dayanıklılığını ve sürdürülebilirliğini artırmayı hedeflediği aktarılmaktadır. İttifak’ın ilk Genel Kurul toplantısının ise Refah ve Sanayi Stratejisinden Sorumlu Komiser Stéphane Séjourné’nin katılımıyla, daha sonra ilan edilecek bir tarihte gerçekleştirileceği ifade edilmektedir.

Kritik Kimyasallar İttifakı’nın, tesis kapanma riskleri, ticaret kesintileri ve kritik üretim kapasitesine yönelik acil yatırım ihtiyacı gibi sektörün karşı karşıya olduğu temel zorluklara çözüm getirmeyi amaçlamakta olduğu, İttifak’ın ilk aşamada gerçekleştirmeyi öngördüğü öncelikli faaliyetlerin aşağıda sıralandığı aktarılmaktadır:

• Avrupa ekonomisi ve stratejik sektörler için hayati öneme sahip kimyasal üretimlerin ve moleküllerin tanımlanmasına yönelik kriterlerin belirlenmesi,
• Bu kritik moleküllerin haritalandırılması suretiyle ticaretin izlenmesi ve erken uyarı mekanizmalarının güçlendirilmesi ile bu kapsamda AB Gümrük Gözetim Sisteminin kullanılması,
• AB ve ulusal finansman araçlarının uyumlaştırılması yoluyla koordineli yatırımların desteklenmesi ve Üye Devletler ile sanayinin öncelikli projelere odaklanmasının sağlanması. 

Bahse konu İttifakın, şirketler, dernekler, yatırımcılar, araştırma kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları dâhil olmak üzere kimya sektöründe faaliyet gösteren tüm paydaşlara açık olduğu; katılım sağlamak isteyen kuruluşların, İttifak’ın amaçlarına aktif olarak katkıda bulunma taahhüdü içeren İttifak Bildirgesi’ni imzalayarak aşağıda yer alan bağlantıdan çevrim içi başvuru yapabileceği aktarılmaktadır.

Tüm üyelerin, yılda en az iki kez toplanacak olan Genel Kurul toplantılarına katılabileceği; bu toplantılarda önceliklerin belirleneceği ve İttifak’ın görüşleri ile 
tavsiyelerinin kabul edileceği aktarılmaktadır. İttifak’ın çalışmalarının Yürütme Kurulunca koordine edileceği ve öncelikli çıktıları tanımlayacağı iletilmektedir. Ayrıca, ticaret dayanıklılığı, yenilikçilik ve sürdürülebilir üretim gibi belirli tematik alanlarda faaliyet gösterecek uzman çalışma grupları oluşturulmasının planlanmakta olduğu bildirilmektedir.

Anılan yazıda devamla, AB’nin, Kritik Kimyasallar İttifakı ile stratejik kimyasallarda dışa bağımlılığı azaltmayı, üretimi AB içinde tutmayı, rekabet gücünü artırmayı ve tedarik zincirlerini jeopolitik risklere karşı güvence altına almayı amaçladığı aktarılmaktadır. AB'nin özellikle pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında izlediği "stratejik özerklik" yaklaşımıyla uyumlu olan bu İttifak'ın, Türkiye için, Avrupa'ya coğrafi yakınlık, Gümrük Birliği entegrasyonu, yeşil ve dijital dönüşüm politikalarına verilen önemin artması gibi açılardan olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmesinin mümkün olduğu ifade edilmektedir.

Bununla birlikte, paydaşların katılımına açık olan söz konusu İttifak'ın, ülkemizin kimya sektörünün sürdürülebilirliğine yönelik çalışmaların hızlanmasına katkı sağlayacağının düşünüldüğü ve firmalar için karbon emisyon hesaplamaları ile tedarik zincirlerinin izlenebilirliğine yönelik girişimlerin daha çok önem kazanacağının öngörülmekte olduğu aktarılmaktadır.

Bilgilerinize duyurulur.