Eski Tezhipli Yazma Eserlerde Kullanılan Farklı Mürekkep Bileşenlerinin Kimyasal Karakterizasyonu
Hazırlayanlar:Lemi Türker, Esra Mert
Proje Özeti
Yazma eserler, kültürümüzün vazgeçilmez önemli parçalarıdır. Bu eserlerde mürekkeplerin zararlı etkilerinden dolayı hasar meydana gelmektedir. Bu çalışmada değişik kompozisyonlardaki tarihi reçetelere göre hazırlanan mürekkeplerin model kağıtların bozulması üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, toplam onaltı mürekkep Whatman No. 41 filtre kağıtlarına uygulanmıştır. Çalışmada en çok üzerinde durulan mürekkep zararlı olduğu bilinen demir- mazı mürekkebidir. Demir- mazı mürekkebinde kullanılan bileşenlerin oranları değiştirilerek, demir-mazı mürekkebinin selülozda neden olduğu bozulmaların anlaşılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, demir gallik asit oranının, bakır demir oranının ve safran varlığının mürekkep korozyonuna etkisi incelenmiştir. Ayrıca, tarihi reçetelere göre hazırlanan diğer renkli mürekkeplerin (Kırmızı, yeşil) selüloz bozulmasına etkisi çalışılmıştır. Selülozda zamanla oluşan değişimi inceleyebilmek amacıyla kağıt örneklere kuru ısı yöntemiyle hızlandırılmış yaşlandırma uygulanmıştır. Hızlı yaşlandırma uygulaması sonrasında selülozun kimyasal bileşimindeki değişimleri incelemek amacıyla UV-Vis spektroskopisi, FTIR-ATR spektroskopisi ve renk spektroskopisi yöntemleri kullanılmıştır.