Gül Posası İle Ekolojik Tekstil Mamul Boyama Metotları
Hazırlayanlar:Meliha Oktav Bulut, Ezgi Akar
Proje Özeti
Isparta ve yöresinde çevre problemi oluşturan gül atıklarının yün halı ipliklerini yüksek renk verimi ve haslıklarda boyadığı, dolayısıyla faydalı ürüne dönüştürülebileceği tezin önemli bir sonucudur. Boya banyosu sadece gül posasının kaynatılmasıyla elde edildiği ve hiçbir yardımcı madde içermediği için materyal üzerinde yasaklı madde bulunma riski yoktur ve atık su yönetmeliği açısından bu flotte su temizleme prosesine de ihtiyaç göstermemektedir. Uygulanan katyonikleştirme işlemiyle mukavemeti yüksek, azot miktarı düşük pamuklu kumaş elde edilmiş ancak yaş ve özellikle ışık haslığının çok düşük olması nedeniyle çalışma yün ipliği üzerine yoğunlaştırılmıştır. Doğal boyama reçete maliyeti, sentetik boyaya göre biraz daha pahalı olmasına rağmen doğal boyanın üretim emniyeti, sentetik boyaların tozuma, alerjik, kansorojen madde tehlikesi bulunmaktadır, son kullanım haslıklarının yüksek ve atık suyun doğayla son derece uyumlu olması bu maliyet unsurunu bertaraf eder niteliktedir. Boya ekstraktının HPLC analizinde etken fenolik maddenin gallik asit olduğu tespit edilmiştir. Bu maddenin antibakteriyel ve antioksidan özellikte olması gül posası ile yapılacak çalışmaların önemini arttıracak yöndedir. İleri aşamada posalar ticari boya yapımında kullanılarak doğal ve antibakteriyel, antioksidan özelliğe sahip boyamalar elde edilebilecektir. Dünya da kişiye özel üretim istekleri artmaktadır. Bu taleplerde maliyet unsuru, klasik üretimdeki gibi ilk sırada yer almamaktadır. Doğal boyaların en büyük dezavantajı olan tekrarlanabilirlik ve yüksek maliyetli, zahmetli ekstraksiyon kısmı ticari boya üretimiyle aşılabilirse tekstil sektörünün son yıllarda en büyük problemi olan düşük kar oranıyla yaşamak ve ayakta kalmak problemi de aşılabilecektir.